BESKID MAŁY

Mezoregion położony na obszarze makroregionu Beskidów Zachodnich, w województwach: śląskim i małopolskim, graniczący od północy z Pogórzem Śląskim, od południa z Kotliną Żywiecką i Pasmem Pewelsko-Krzeczowskim, od wschodu z Beskidem Makowskim oraz od zachodu z Beskidem Śląskim i Pogórzem Wielickim. Najwyższym szczytem Beskidu Małego jest Czupel (930 m n.p.m.). Kolejne to: Łamana Skała (929 m n.p.m.), Leskowiec (922 m n.p.m.) i Magurka Wilkowicka (909 m n.p.m.). Powierzchnia regionu wynosi 377,3 km².

Beskid Mały położony jest w dorzeczu trzech dopływów Wisły: Białej, Soły i Skawy. Na obszarze mezoregionu znajduje się Park Krajobrazowy Beskidu Małego obejmujący dwie grupy: wschodnią (Beskid Andrychowski) i zachodnią (Magurki Wilkowickiej), oddzielone rzeką Sołą. W Beskidzie Andrychowskim najwyżej położonym wierzchołkiem jest Łamana Skała (929 m n.p.m.), a najwyższym szczytem Magurki Wilkowickiej jest Czupel (930 m n.p.m.). W granicach parku zlokalizowane są rezerwaty przyrody: Zasolnica, Szeroka w Beskidzie Małym i Madohora.

Dwie oblegane przez turystów miejscowości Beskidu Małego to oddzielone od siebie rzeką Sołą: Międzybrodzie Bialskie z Zaporą Porąbka w Żarnówce Małej i Międzybrodzie Żywieckie.

Zlokalizowany tu Międzybrodzki Zbiornik Wodny (Jezioro Międzybrodzkie) połączony jest rzeką Sołą i Zaporą Porąbka ze Zbiornikiem Czanieckim (Jezioro Czanieckie) i Żywieckim Zbiornikiem Wodnym (Jezioro Żywieckie). Zbudowana w latach 1928–1937, o wysokości ponad 37 m i długości 260 m Zapora Porąbka, pełni funkcję spiętrzania Soły. Utworzony w 1937 r. zbiornik zaporowy, którym jest Jezioro Międzybrodzkie, stanowi zabezpieczenie powodziowe. W latach 1951–1954 przy zaporze zbudowano elektrownię wodną. Podobne rozwiązanie zastosowano we wschodniej części Beskidu Małego, na rzece Skawie, ze zbiornikiem retencyjnym Jeziora Mucharskiego i zaporą Świnna Poręba. Na szczycie góry Żar zlokalizowany jest najwyżej położony w Polsce zbiornik wodny (1979 r.) elektrowni szczytowo-pompowej należący do Elektrowni Porąbka-Żar.

W Bielsku-Białej, w dzielnicy Straconce, swój początek/koniec znajduje Mały Szlak Beskidzki, który na linii wschód-zachód biegnie przez Międzybrodzie Bialskie, Międzybrodzie Żywieckie i Krzeszów, aż do Zembrzyc.

W bazie noclegowej Beskidu Małego zlokalizowanych jest kilka schronisk oraz mnóstwo pensjonatów i kwater w sąsiedztwie zbiorników wodnych. Na regionalną kuchnię, którą bardzo polecamy, zaprasza umiejscowiona w Przełęczy Kocierskiej karczma Kocierz Hotel & SPA.

Z zabytków architektury warto wymienić zachowane, stare chałupy, kapliczki, kościoły, dzwonnice, krzyże i kamienne szałasy. Przez Beskid Mały przebiega Szlak Architektury Drewnianej województwa małopolskiego, na którym zwiedzić można kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Łodygowicach z XVII w. z późniejszymi rozbudowaniami oraz wolnostojącą dzwonnicę.

DOOKOŁA BESKIDÓW

WARTO ZOBACZYĆ